Tháng Ba về miền quê di sản

Khi hoa gạo đỏ rực bên đường cũng là lúc hàng triệu con Lạc cháu Hồng ở khắp mọi miền đất nước hội tụ về núi thiêng Nghĩa Lĩnh, thắp nén tâm hương tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước. Là “dân trưởng tạo lệ”, tỉnh Phú Thọ vinh dự thay mặt nhân dân cả nước thờ cúng các vua Hùng sáng lập nên Nhà nước Văn Lang – Nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam. Tháng Ba tìm về miền quê có hai di sản văn hóa phi vật thể thế giới là hát Xoan và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương để cùng hòa lòng mình theo câu hát Xoan và các giá trị văn hóa tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương nơi cội nguồn dân tộc.

 

Các xã vùng ven Khu di tích lịch sử Đền Hùng rước kiệu về Đền Hùng trong dịp giỗ Tổ. Ảnh: Nguyên An

Những ngày này, trên khắp nẻo đường của đất Tổ Hùng Vương, không khí chuẩn bị cho ngày quốc giỗ đang diễn ra tưng bừng. Trên các trục đường chính của thành phố lễ hội, công nhân công ty môi trường đô thị thành phố đang khẩn trương hoàn thiện những công đoạn cuối cùng cho việc chỉnh trang đô thị làm đẹp phố phường đón du khách thập phương về giỗ Tổ.

Năm nay do là năm lẻ nên các hoạt động trong giỗ Tổ Hùng Vương lễ hội đền Hùng được rút ngắn hơn so với mọi năm, song không vì thế mà thiếu phần trang trọng, thành kính và phong phú. Các phần lễ và phần hội được tổ chức trong vòng 5 ngày từ mùng 6-3 đến 10-3 âm lịch (tức từ ngày 5 đến ngày 9-4) và được tổ chức trong phạm vi khu di tích lịch sử đền Hùng, thành phố lễ hội Việt Trì và các xã, phường vùng ven đền Hùng; các di tích thờ Hùng Vương và các danh nhân, danh tướng thời Hùng Vương trên địa bàn tỉnh trong đó khu di tích lịch sử Đền Hùng và thành phố Việt Trì là trung tâm để tổ chức các hoạt động. Mở đầu cho các hoạt động trước khi khai hội năm nay tại thành phố Việt Trì, ngoài giải bóng đá tỉnh Phú Thọ cúp Hùng Vương còn có các hoạt động khác khá hấp dẫn thu hút được đông đảo khách thập phương tham gia như hội thi gói nấu bánh chưng, giã bánh giầy diễn ra tại Bảo tàng Hùng Vương. Những chiếc bánh chưng xanh vuông vắn tượng trưng cho đất, bánh giầy tròn tượng trưng cho trời đã được hơn 100 nghệ nhân của 22 đội thi (10 đội thi giã bánh giầy, 12 đội thi gói, nấu bánh chưng) của 13 huyện thành thị trong tỉnh tham gia tranh tài để giành chiếc vé vào thi tài cùng các tỉnh bạn trong hội thi gói nấu bánh chưng, giã bánh giầy liên tỉnh tại khu trung tâm lễ hội ngày 7-3 âm lịch. Tiếp đó du khách có thể tham dự ngày hội thơ đường toàn quốc lần thứ IX tổ chức tại thành phố Việt Trì; xem biểu diễn các làn điệu Xoan cổ tại Liên hoan hát Xoan ở Bảo tàng Hùng Vương và ngắm nhìn các hiện vật bảo tàng và triển lãm ảnh, hiện vật “chủ quyền biển đảo Việt Nam”; triển lãm tranh áp phích về chủ đề “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và mô hình tháp Hùng Vương. Ngoài các làn điệu Xoan say đắm lòng người đã được Unesco công nhận là di sản văn hoá phi vật thể, du khách về với miền đất hai di sản văn hoá thế giới còn được thưởng thức những làn điệu quan họ mượt mà của các liền anh liền chị Bắc Ninh, những nét văn hoá đặc trưng riêng của các tỉnh Vĩnh Long, Quảng Bình, Long An cùng các nghệ sĩ nhà hát Chèo Hà Nội và các đoàn nghệ thuật trong tỉnh biểu diễn. Trong các ngày từ mùng 5 đến 10-3 âm lịch về phần lễ sẽ có lễ giỗ đức Quốc Tổ Lạc Long quân và lễ dâng hương tưởng niệm Tổ mẫu Âu Cơ tại núi Sim; 7 xã vùng ven khu di tích lịch sử đền Hùng là Hy Cương, Chu Hóa, Hùng Lô, Kim đức, Vân Phú (Việt Trì) và thị trấn Hùng Sơn (Lâm Thao) tổ chức rước kiệu về Đền Hùng; dâng bánh chưng, bánh giầy của các tỉnh đạt giải Nhất và lễ dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương. Về phần hội sẽ diễn ra các hoạt động đánh trống đồng, đâm đuống, múa lân; triển lãm ảnh “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương – cội nguồn đất Tổ; hát Xoan làng xoan cổ được tổ chức tại Miếu Lãi Lèn, đình Thét, đình Hùng Lô, các giải thể thao quần chúng.

Về Phú Thọ là về với đất Tổ cội nguồn, chiếc nôi lịch sử và văn hoá của dân tộc Việt Nam, quê hương của hai di sản văn hoá phi vật thể để được hoà mình vào không khí lễ hội đầy ắp yếu tố tâm linh tín ngưỡng như lễ hội Trò Trám của xã Tứ Xã huyện Lâm Thao, hội Phết xã Hiền Quan, Tết nhảy của người Dao, lễ hội cướp cây bông, ném chài của Vân Phú... Về đất Tổ du khách còn được thưởng thức các loại hình nghệ thuật dân gian như hát Xoan, hát Ghẹo, hát Ví, hát Dang, Sình ca, Vèo ca và các điệu múa Sênh tiền, múa Mỡi, múa Trống đu của người Mường, múa Chim gâu, xúc tép của người Cao Lan, múa Chuông múa rùa của người Dao, múa khèn của người Mông... tất cả tạo nên một bức tranh đa sắc màu, mang đậm âm hưởng dân gian truyền thống của vùng đất Tổ cội nguồn.

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng Ba

Khắp miền truyền mãi câu ca

Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm.

Câu ca xưa như nhắc nhở mỗi người dân đất Việt dù đi đâu, ở đâu luôn tìm về với cội nguồn tổ tiên như dòng suối tâm linh ngự trong lòng người hai chữ tổ tiên đã trở thành cội rễ, văn hoá Hùng Vương đã trở thành văn hóa của người Việt, là cốt lõi tạo nên nhiều giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất Tổ.

Tháng Ba nhớ cội tìm về mảnh đất di sản để được thưởng thức các làn điệu hát Xoan có từ thủa các Vua Hùng dựng nước, để hiểu hơn giá trị đích thực của hát Xoan là ca ngợi công đức các Vua Hùng và những người có công với làng với nước, để nhận ra rằng đó chính là một tín ngưỡng dân gian độc đáo của người Việt xưa đã trở thành nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc mang một ý nghĩa cội nguồn không thể thiếu trong các lễ hội và trong cuộc sống của người dân đất Tổ. Và càng tự hào hơn khi “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” được Unesco vinh danh là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tháng Ba về miền quê di sản không chỉ thưởng thức và chiêm nghiệm những giá trị văn hóa từ thời các Vua Hùng dựng nước mà còn có trách nhiệm giáo dục truyền thống yêu nước, tỏ lòng biết ơn sâu sắc các bậc tiền nhân có công dựng nước và giữ nước, và để còn tuyên truyền, quảng bá các di sản hát Xoan và tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được UNESCO vinh danh.

LÊ THƯƠNG – Theo: http://baophutho.vn